Nederland staat voor de immense uitdaging om alle acht miljoen woningen en één miljoen gebouwen te verduurzamen. Dat biedt echter ook kansen voor de hypothecaire sector, de adviseur en vooral voor zijn klant, zo blijkt uit dit rondetafelgesprek tussen het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO), HDN en Figlo.

De verduurzamingsuitdaging rond woningen en gebouwen is iets wat álle ketenpartijen raakt: consumenten, de overheid en de hypothecaire sector. Om alle knelpunten en mogelijke oplossingen goed in beeld te krijgen geven drie partijen hun visie aan tafel in het kantoor van het ministerie van VRO in Den Haag (foto).

Allereerst de uitdaging: momenteel is de doelstelling van de overheid dat Nederland in 2030 tenminste 55% minder CO2 moet gaan uitstoten vergeleken met 1990. Dat is een tussenstap naar 2050, waarin Nederland helemaal klimaatneutraal moet zijn. Een niet onbelangrijk onderdeel daarvan is de gebouwde omgeving.

Eén van de personen die zich hier vanuit de overheid concreet mee bezig houdt is Annemarie Küppers, afdelingshoofd Energietransitie gebouwde omgeving van het ministerie van VRO. “Om het tussendoel in 2030 te bereiken, moeten we in Nederland vanaf 2022 onder andere tweeëneenhalf miljoen woningen isoleren en 120.000 gebouwen vergaand gaan verduurzamen. Daarnaast zijn er een miljoen warmtepompen nodig en 500.000 aansluitingen op een warmtenet.”

Vanuit Europa komt er meer op ons af. De Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) IV vereist bijvoorbeeld een minimum energieprestatie van gebouwen. Ook de beprijzing van fossiele energie in de gebouwde omgeving (de ETS-2) is een Europese regeling waar iedereen mee te maken krijgt. Kortweg komt het erop neer dat de energierekening van huishoudens vanaf 2027 stapsgewijs hoger zal worden. Europa wil hierbij de doelgroepen die het minder breed hebben gaan ontzien.

Het intermediair moet goed gefaciliteerd worden

Mooi resultaat, maar nog stappen te zetten

De beleidsafdeling van Küppers heeft een aantal instrumenten ontwikkeld die consumenten stimuleren om hun woning te verduurzamen. Denk hierbij aan het toepassen van subsidies, financieringen en gerichte ondersteuning. Het is heel positief dat er in de afgelopen twee jaar veel energiebesparing is gerealiseerd in de gebouwde omgeving, wel 25% besparing op gasgebruik bijvoorbeeld.

Küppers: “Dat is al een heel mooi resultaat. De oorzaak daarvan is niet alleen verduurzaming, maar ook een veranderend gedrag in de samenleving. Veel mensen zijn bijvoorbeeld veel bewuster omgegaan met energiegebruik in hun woning. Toch hebben we nog stappen te zetten. Zo werken we hard aan het verbeteren van de randvoorwaarden van warmtenetten, zodat dit voor de consument ook echt een aantrekkelijke, duurzame oplossing kan zijn. We geloven erin dat we deze lijn ook de komende jaren kunnen blijven voortzetten.”

Meer wooncomfort

Er zitten veel voordelen aan woningverduurzaming voor  consumenten. Ze krijgen een lagere energierekening en meer wooncomfort. Maar ook op de langere termijn in de vorm van waardestijging en/of -behoud van de woning. Sterker nog: niets doen aan een laag energielabel wordt in financieel opzicht steeds ongunstiger.

Toch beginnen consumenten meestal niet spontaan zelf met verduurzaming. Vanwege de financieringselementen zijn de hypotheekverstrekker en -adviseur daarom logische partijen om hierin een actieve rol te spelen.

Jennifer op ’t Hoog, directeur bij HDN (Hypotheken Data Netwerk): “Voor hypotheekverstrekkers zie ik kansen wat betreft onderscheiding op productniveau of verduurzamingsondersteuning van de consument. Voor de adviseur zie ik een kans om de consument toekomstbestendig te adviseren. Eén van de wensen van consumenten is tenslotte om ook in de toekomst in zijn woning te kunnen blijven wonen.”

Daarvoor is het noodzakelijk dat het intermediair goed gefaciliteerd wordt om verduurzaming in het advies op te nemen. Eén van de oplossingen om dit makkelijker te maken is om verduurzamingen te integreren in de hypotheeksoftware. Het wordt dan een logisch, integraal onderdeel van het adviesgesprek.

Nathan Brouwer: “Vanuit Figlo hebben we hier al mooie stappen in gemaakt. Wij bieden onze zogenoemde Energie Bespaartool en kennen een prachtige integratie met Woonnu. In de nabije toekomst gaan we het ook eenvoudig maken om gekozen maatregelen simpel aan te vragen bij VLN (Verduurzamingsloket Nederland). En wij willen hier nog veel verder in gaan, om uiteindelijk verduurzaming als onderdeel van het adviesgesprek supersimpel te maken.”

Brouwer en Op ’t Hoog zijn ook enthousiast over de in dit jaar ingestelde wijziging van de Tijdelijke regeling hypothecair krediet, waarin de leennorm afhankelijk is geworden van het energielabel van een woning. Brouwer: “Dat is een concreet handvat voor de adviseur om het gesprek te voeren.”

Verkort hypotheekadvies

Verduurzaming is een makkelijk bespreekbaar thema bij de aankoop van een woning. Anders is dat bij de bestaande woningeigenaren. Verkort hypotheekadvies kan het aantrekkelijker maken voor deze consumenten. Op initiatief van het ministerie van VRO gaf de AFM al handvatten voor het voeren van verkort hypotheekadvies voor bepaalde duurzaamheidsmaatregelen. Hiermee worden advieskosten voor consumenten al een stuk lager. Het verkrijgen van rentekorting bij het verduurzamen van de woning is hierbij een logisch gespreksonderwerp. Die kan oplopen tot 0,25% voor een energielabel A of hoger.

Volgens Küppers zou het goed zijn als adviseurs ook (meer) zouden samenwerken met gemeenten. “Via het Nationaal Isolatieprogramma krijgen Nederlandse gemeenten tot 2030 maar liefst 1,6 miljard euro beschikbaar. Hiermee kunnen zij lokaal in de wijken woningisolatie aanpakken voor mensen met een kleine beurs. Ik ken praktijkvoorbeelden van gemeenten die met adviseurs samenwerken en gezamenlijk een strategie bedenken om deze groep mensen te bereiken. Als je je als groen advieskantoor wil profileren, dan is dat een uitgelezen mogelijkheid.”

Adviseurs mogen hierbij ook adviseren over leningen als het Nationaal Warmtefonds en SVn. Bemiddelen mag niet, gemeenten kunnen echter wel ondersteuning bieden bij de aanvraag.

Er is meer richting nodig

Kortom: er zijn mogelijkheden genoeg voor adviseurs om hierop in te springen. “Maar in de praktijk is het toch vaak zo dat intermediairs het al druk genoeg hebben met hun reguliere advieswerkzaamheden”, stelt Brouwer.

Op ’t Hoog: “Momenteel laten veel adviseurs woningverduurzaming wel aan bod komen, maar slechts in beperkte mate. Ik denk dus dat er meer duidelijkheid en richting nodig is vanuit de toezichthouder en op wettelijk gebied om dit echt in gang te zetten.”

Wat dat betreft geeft de AFM inmiddels al wat aanwijzingen. Zo stelt de toezichthouder dat een hypotheekadvies pas als goed kan worden beschouwd als verduurzaming daarin wordt besproken.

Op ’t Hoog: “Zo’n uitspraak helpt natuurlijk zeker. En gelukkig zijn er ook voorlopers in de markt; adviseurs die vanuit risico’s en kansen kijken wat de beste verduurzamingsoplossingen zijn voor hun klanten. Zij doen dit deels omdat ze verduurzaming belangrijk vinden, maar zien dit zeker ook als een toegevoegde waarde in hun dienstverlening die businesskansen biedt.”

”Verduurzaming is iets dat alle ketenpartijen samen moeten doen”

De oplossing ligt ook niet alleen maar bij het intermediair. Op ’t Hoog: “Het is iets dat alle ketenpartijen samen moeten doen. Denk hierbij ook aan de makelaars en taxateurs. En het gaat er óók om dat de consument meer de voordelen gaat inzien van woningverduurzaming en dat de geldverstrekkers dit zo goed mogelijk gaan faciliteren.”

Daar zijn Küppers en Brouwer het helemaal mee eens.

Communicatie

Küppers wil de voordelen van woningverduurzaming duidelijker, met gericht handelingsperspectief communiceren naar consumenten. “We onderzoeken regelmatig wat hiervoor de beste manier is, onder andere via gedragsonderzoek.” De drie concluderen dat consumenten vertrouwen hebben in de adviseur, en dat die de uitgelezen persoon is om verduurzaming onder de aandacht te brengen. Hoe zou de adviseur daarin ondersteund kunnen worden?

Meerdere ideeën komen naar voren. Misschien kan het ministerie bijvoorbeeld een algemene voorlichtingsvideo over de voordelen van verduurzaming beschikbaar stellen aan het intermediair. Die kan deze video dan naar zijn klant sturen vóór het adviesgesprek. Dan komt een consument veel meer voorbereid naar het gesprek.

Daar kijkt Küppers positief tegenaan. Ze benadrukt ten slotte dat consumenten verduurzaming zeker niet in één keer hoeven door te voeren. “Je hoeft niet in één keer te renoveren naar een A++++-label. Als consument zie je de hypotheekadviseur gemiddeld misschien één keer in de zeven jaar voor een nieuwe hypotheek of renteherziening. Als je per gesprek al één of twee stappen zet, dan gaan we met z’n allen ook vooruit. Ook dat is goed.”

Dit rondetafelgesprek werd eerder gepubliceerd in de InFinance-special Kansen & Visies 2025.

Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.

Verwant

Ondanks hogere NHG-grens minder woningen met NHG in de verkoop

Daling hypotheekrente komt tot stilstand

'Woningverduurzaming biedt volop kansen voor hypothecaire sector'

Koopwoningen in november bijna 12% duurder dan jaar eerder

Bizarre huizen: deze zes Utrechtse parels stonden in 2024 op Funda

‘Grote ambities Woontop niet realistisch zonder extra geld’

Kifid: ‘Hypotheekverstrekker hoeft risico-opslag niet uit zichzelf te verlagen’

VFBO heft zichzelf op

Merry Christmas! Dit woonwalhalla heeft nú korting op de complete collectie

Vista kerstboodschap vol liefde

Financiële motieven voeren boventoon bij keuze woningverduurzaming

Bij deze Utrechtse winkel is een bed kopen een feestje: ‘Het begint met een kop koffie’