Mondkapjesdeal Van Lienden voor strafrechter, met kans op celstraf
Heeft voormalig opiniemaker Sywert van Lienden samen met zijn zakenpartners Bernd Damme en Camiel van Gestel de Staat, bedrijven en vrijwilligers opgelicht midden in de coronacrisis? En zo ja, moeten ze voor hun veelbesproken 'mondkapjesdeal' de geva
Heeft voormalig opiniemaker Sywert van Lienden samen met zijn zakenpartners Bernd Damme en Camiel van Gestel de Staat, bedrijven en vrijwilligers opgelicht midden in de coronacrisis? En zo ja, moeten ze voor hun veelbesproken 'mondkapjesdeal' de gevangenis in?
Vandaag moeten de drie voorkomen in een strafzaak in de rechtbank Rotterdam. Ze worden beschuldigd van "oplichting, verduistering, valsheid in geschrifte en/of witwassen". Hiervoor lopen de straffen uiteen, van boetes tot celstraffen van twee tot zes jaar.
De strafzaak die het Openbaar Ministerie voert rond de mondkapjesdeal kreeg de naam Full Sutton. Dat is niet alleen een plaatsje in het Engelse graafschap Yorkshire, maar ook de naam van een zwaarbeveiligde gevangenis voor zware criminelen.
Het strafdossier telt naar verluidt 17.000 pagina's. Daaruit lekten de afgelopen weken al delen uit naar de media. Het ene suggereert dat Van Lienden, Damme en Van Gestel vanaf het begin bewust bezig waren met oplichting.
Maar op grond van andere fragmenten valt te betogen dat hiervan juist geen sprake was, omdat ambtenaren wisten dat de mondkapjes via de BV van de drie werden gekocht, in plaats van via de nonprofitorganisatie.
Land plat
De drie ondernemers blijven volhouden dat ze in de coronacrisis alleen maar wilden helpen om medische hulpmiddelen naar Nederland te brengen. Met de uitbraak van het coronavirus kwam het land plat te liggen, mede door een groot tekort aan beschermende materialen als mondkapjes, isolatiejassen en handschoenen.
Van Lienden en zijn partners zeiden dat ze de mondkapjes voor het ministerie van Volksgezondheid via een eigen non-profitorganisatie zouden importeren uit China. Maar dat gebeurde in werkelijkheid via een commercieel bedrijf, waarmee ze miljoenen winst maakten op de mondkapjesdeal. Dat hadden de drie vooraf niet voorzien, zeggen ze.
Sywert van Lienden noemde in 2021 zijn coronawinst "onuitlegbaar" in Buitenhof en bood aan een deel aan goede doelen te geven:
Of het geld moet worden teruggestort, is onderdeel van een civiele rechtszaak die loopt bij de rechtbank in Amsterdam. Daarnaast is er dus een strafrechtelijke procedure die vandaag begint in Rotterdam.
De strafzaak kwam aan het rollen nadat Randstad aangifte van oplichting had gedaan. Het uitzendconcern stelde kosteloos vijftien medewerkers ter beschikking aan de stichting van Van Lienden en zijn partners. Pas achteraf ontdekte Randstad dat mede dankzij het werk van het "om niet" uitgeleende personeel miljoenen waren verdiend.
Coolblue deed aangifte vanwege valsheid in geschrifte. De webwinkel hielp met het opzetten van een webshop en de orderverwerking, om vervolgens een investering van een kleine half miljoen euro kwijt te schelden omdat er geen geld zou zijn. Dat geld wil Coolblue ook terug, Randstad niet.
Het ministerie van Volksgezondheid kondigde na een rapport van onderzoeksbureau Deloitte aan dat er juridische stappen genomen zouden worden.
Feiten op tafel
De drie ondernemers trokken twee weken geleden in de civiele zaak al flink van leer tegen alle beschuldigingen. Als in die zaak niet geschikt kan worden, doet de rechter op 5 februari uitspraak.
Van Lienden lanceerde dit weekend al een speciale website waarin hij naar eigen zeggen "alle feiten open en bloot op tafel legt". Hij is overtuigd van zijn gelijk: "Sommigen hebben aangifte gedaan, in sommige gevallen zelfs aangemoedigd door het Openbaar Ministerie of een advocaat of cabaretier die zich roerde in de media", schrijft hij.
De zitting begint vandaag met de behandeling van een bezwaar dat de drie hebben ingediend tegen de dagvaarding. Zij vinden dat zij niet vervolgd kunnen worden voor oplichting van het ministerie van Volksgezondheid, omdat dat departement volgens hen wist hoe de vork in de steel zat. Maar ook als zij gehoor vinden, blijven de aangiftes van partijen als Randstad wel staan.