Ontwikkelingsorganisaties vrezen kaalslag vanwege bezuinigingsplannen
Organisaties die ontwikkelingshulp bieden, hebben felle kritiek op de plannen die minister Klever vanmorgen bekendmaakte. Voor de periode 2026-2030 wordt het budget voor non-gouvernementele organisaties (ngo's), waar zij onder vallen, verlaagd met ee
Organisaties die ontwikkelingshulp bieden, hebben felle kritiek op de plannen die minister Klever vanmorgen bekendmaakte. Voor de periode 2026-2030 wordt het budget voor non-gouvernementele organisaties (ngo's), waar zij onder vallen, verlaagd met een miljard euro; van 1,4 miljard naar 400 miljoen.
Minister Klever vindt het naar eigen zeggen belangrijk dat de hulporganisaties draagvlak hebben in de samenleving en wil daarom dat ze minder afhankelijk worden van de overheid. Ze vindt dat de organisaties vanaf 2026 minimaal de helft van hun inkomsten moeten halen uit andere bronnen, zoals donaties. Nu is dat een kwart.
De bezuiniging, van 200 miljoen euro per jaar, heeft gevolgen voor activiteiten van tientallen organisaties, waaronder die van vredesbeweging Pax. "De stabiliteit en omvang van overheidsfinanciering maakt het mogelijk om duurzaam aan vrede te werken. Dat is heel moeilijk om te vervangen", zegt Pax-directeur Rolien Sasse.
Pax ontving in 2022 bijna 14 miljoen euro van de overheid, blijkt uit het jaarverslag. Dat is 70 procent van het totale budget. Verder ontvangt de organisatie inkomsten van donateurs, loterijen en andere organisaties.
Alternatieve inkomstenbronnen
In een nota van het ministerie van Buitenlandse Zaken staat een lijst met ngo's en de mate waarin overheidsgeld een rol speelt in hun totale inkomsten. Daarin staan niet alleen organisaties die vooral hulp in het buitenland bieden, maar ook instanties die actief zijn in Nederland. Zo staat expertisecentrum seksualiteit Rutgers in de categorie van organisaties die meer dan 50 procent van hun inkomsten krijgen van de overheid.
Ook instanties als Solidaridad, COC en Both Ends staan in die lijst. Die laatste zet zich bijvoorbeeld in voor mensenrechten en het milieu in het zuidelijk halfrond. Organisaties die tussen de 25 en 50 procent van hun inkomsten uit de overheid halen, zijn bijvoorbeeld Save the Children Nederland, Milieudefensie en Hivos.
Geen verrassing
Vanuit instanties die minder overheidssteun ontvangen, klinkt er ook kritiek op de plannen. Grote ngo's als Cordaid en Oxfam Novib waarschuwen voor de gevolgen van de bezuiniging. "Als dit wordt doorgezet, dan krijg je bijvoorbeeld minder armoedebestrijding en minder bescherming van mensenrechten", zegt Peter Ras, senior beleidscoördinator internationale samenwerking bij Oxfam.
Afrika-correspondent Elles van Gelder was bij een project in Kenia waar nog maar een jaar aan financiële hulp vanuit Nederland beschikbaar voor is:
Een woordvoerder van Cordaid noemt de aangekondigde maatregelen drastisch. "Zonder de investeringen van het ministerie kunnen belangrijke resultaten voor onder meer mensenrechten en vrouwenrechten niet worden behaald."
Cordaid denkt bovendien dat door deze bezuiniging ook lokale partnerorganisaties geraakt worden. Zij krijgen vaak geld van Nederlandse ngo's. "Veel lopende contracten zullen weliswaar gehonoreerd worden", zegt Paul van den Berg, politiek adviseur bij Cordaid. "Maar vanaf 2026 zal het plaatje er anders uitzien. Dan is er kans dat lokale organisaties die belangrijk werk doen, en die wij steunen, het niet gaan redden."
De aangekondigde plannen komen voor ontwikkelingsorganisaties niet uit de lucht vallen. "We wisten dat er klappen gingen vallen, maar het is toch een fors bedrag", zegt Jochem Duinhof. Hij is adviseur bij Dorcas, een christelijke organisatie die noodhulp biedt en mensen in armoede steunt. Volgens hem is het wel goed dat het kabinet ontwikkelingssteun meer rechtstreeks wil geven aan de landen die het geld nodig hebben. "De lokale bevolking woont en werkt er en kent de situatie goed."
Onafhankelijke organisatie
Dorcas mist wel perspectief over de rol van de ngo's. "De mensen in de landen zelf willen niet van ons afhankelijk zijn, maar zien wel toegevoegde waarde van het partnerschap." Peter Ras van Oxfam roept de coalitiepartijen op om kritisch te kijken naar de plannen. Hij vindt dat organisaties meer tijd moeten krijgen om nieuwe geldstromen binnen te halen.
Pax-directeur Sasse verwacht niet dat het ministerie zomaar zelf lokale groepen kan gaan steunen. "Wij verrichten vredeswerk in landen waar een dictatuur is. Als overheid kun je daar niet zomaar actief zijn, maar een onafhankelijke maatschappelijke organisatie wel."
Het kabinet kondigde eerder een bezuiniging van 2,4 miljard euro per jaar op ontwikkelingshulp aan. Dit is de eerste concrete maatregel van de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. De precieze invulling wordt begin 2025 verder uitgewerkt.
Verwant
Deel deze pagina
Gastberichten door Easy Branches
