'Overheid digitaal zeer gebrekkig', Kamer komt met plannen

Bijna alle partijen in de Tweede Kamer roepen het kabinet vandaag op om orde op digitale zaken te stellen. De Kamer komt zelf met een aantal voorstellen om iets te doen aan onbegrijpelijke dienstverlening, de leegloop van technisch talent bij de over

door: nos.nl

Dec 16 2024
51
4183 Views

'Overheid digitaal zeer gebrekkig', Kamer komt met plannen

Samen met het team van 'Herprogrammeer de Overheid', een initiatief van onder anderen internetondernemer Alexander Klöpping, schreef de Kamercommissie voor Digitale Zaken een plan met aanbevelingen dat morgen online komt. Twaalf van de vijftien Kamerfracties staan achter de plannen. VVD, PVV en FvD bestuderen het document nog.

Zo wil de Kamer een toegankelijke digitale overheid voor iedereen en een overheid met één gezicht. Er moet één portaal komen voor overheidsdienstverlening. Nu voldoet slechts 47 procent van de websites en apps van de overheid aan de wettelijke toegankelijkheidseisen.

Verouderde computersystemen

De voorbeelden van falende ICT bij de overheid zijn legio. Zo kan de Belastingdienst een verlaging van het btw-tarief op groente en fruit voorlopig niet aan, zo verouderd zijn de computersystemen. Ook heeft de invoering van een nieuw stelsel voor de spaartaks daardoor vertraging opgelopen.

De Belastingdienst gaf vorig jaar 849 miljoen uit aan ICT. Het geld ging vooral naar onderhoud en reparatie van verouderde computersystemen.

Volgens informaticaspecialist Hans Mulder - eerder dit jaar voor de tijdelijke ICT-commissie van de Tweede Kamer - raakt de overheid elk jaar 4 tot 5 miljard euro kwijt aan mislukte ICT-projecten. Van alle projecten slaagt 30 procent en van de grote projecten slechts 7 procent. Het gaat volgens de hoogleraar om ruwe schattingen.

Versnippering

Experts stellen dat ruim vier miljoen Nederlanders moeite hebben met de digitale overheid, schrijft de Kamer. En ook: een groot deel van de Toeslagenaffaire had voorkomen kunnen worden met betere digitale infrastructuur.

"Digitalisering mag aan de achterkant best complex zijn, zolang de burger die zaken doet met de overheid maar kan rekenen op een fijne ervaring", staat in de plannen.

Eén centrale organisatie moet de digitale infrastructuur van de overheid aansturen: de Digitale Dienst. Dat voorkomt volgens de Kamer versnippering. Eén dienst die de infrastructuur ontwikkelt, beheert en ondersteunt, door ICT'ers die een goed salaris krijgen en in vaste dienst werken.

Tech-ondernemer Klöpping, die meedacht, keek voor zo'n dienst naar het Verenigd Koninkrijk. "Een digitale dienst waarbij alles aan het begin samenkomt, in plaats van aan het einde. Dat gaat heel veel uitmaken. We betalen nu allemaal de rekening: met ontzettend veel belastinggeld dat over de balk gaat met projecten die uitlopen of zelfs niet worden uitgevoerd. Cruciale processen binnen de overheid staan op de tocht."

Voor elke nieuwe digitale dienst moet altijd een fysiek alternatief zijn, vindt de Kamer. Burgers kunnen dan nog steeds met een echt mens achter een loket communiceren. Op termijn moeten alle budgetten voor digitalisering in één investeringsagenda komen. De staatssecretaris Digitalisering en Koninkrijksrelaties, Zsolt Szabó, moet daar de regie over voeren.

Tijdelijke oplossingen

Internetpionier Marleen Stikker benadrukt dat Nederland dit al veel eerder had moeten doen. Volgens haar is de digitale overheid in zeer slechte staat. "Moeilijk toegankelijk, onnodig duur, en vooral de oude systemen worden steeds maar weer met tijdelijke oplossingen beplakt."

Staatssecretaris Szabó kreeg de plannen vandaag al. Hij is er blij mee, want ook hij is voorstander van een 'centraal sturingsteam'. "Als ik het document van de Kamer lees, zie ik er heel veel elementen in terug."

De plannen van de Kamer moeten in het voorjaar, in concretere vorm, leiden tot een initiatiatiefnota die het kabinet dan moet meenemen in de Nederlandse Digitaliseringsstrategie.